Δευτέρα 11 Οκτωβρίου 2021
O όρος Ρευματισμός αναφέρεται σε διάφορα επώδυνα ιατρικά νοσήματα που προσβάλλουν αρθρώσεις, οστά, τένοντες συνδέσμους και μύες. Τα ρευματικά νοσήματα, ή αλλιώς Μυοσκελετικά νοσήματα χαρακτηρίζονται από πόνο και επακόλουθο περιορισμό στην κίνηση και λειτουργία μιας ή περισσότερων περιοχών του μυοσκελετικού συστήματος. Σε ορισμένα υπάρχουν σημεία φλεγμονής (διόγκωση, θερμότης, ερυθρότης) στις προσβαλλόμενες περιοχές. Μπορεί επίσης να προσβάλλουν εσωτερικά όργανα. Υπάρχουν τουλάχιστον 200 Ρευματικά νοσήματα. Μερικοί χρησιμοποιούν τον όρο Αρθρίτις, όταν αναφέρονται σε όλα τα Ρευματικά νοσήματα. Ο όρος Αρθρίτις, που σημαίνει φλεγμονή των αρθρώσεων, είναι ένα μέρος των Ρευματικών νοσημάτων. Υπάρχουν πάνω από 100 είδη Αρθρίτιδων. Η πιο συχνή είναι η οστεοαρθρίτις. Πιο σοβαρά είναι τα αυτοάνοσα φλεγμονώδη ρευματικά νοσήματα: Ρευματοειδής άρθρίτις, Ψωριασική αρθρίτις, Οροαρνητικές Σπονδυλοαρθρίτιδες, Αγκυλοποιητική Σπονδυλίτς, Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος, Αγγειίτιδες. Στις βιομηχανικές κοινωνίες τα Ρευματικά νοσήματα είναι η πιο συχνή ομάδα νοσημάτων. Σε κάποια φάση της ζωής τους το ένα τρίτο ατόμων όλων των ηλικιών προσβάλλονται. Έχουν τεράστιο οικονομικό κόστος. Πάνω από 200 δισεκατομύρια ευρώ το χρόνο στην Ευρώπη. Είναι τα πιο ακριβά νοσήματα για τα Ευρωπαικά συστήματα υγείας. Είναι το συχνότερο αίτιο αναρρωτικών αδειών, χαμένων ημερών εργασίας, μείωσης παραγωγικότητας, πρόωρης συνταξιοδότησης, πρόκλησης αναπηρίας, ακόμη και σε άτομα εργάσιμης ηλικίας. Τα αυτοάνοσα φλεγμονώδη ρευματικά νοσήματα χωρίς θεραπεία, μπορεί να μειώσουν τον προσδόκιμο χρόνο επιβίωσης.
Τα Ρευματικά νοσήματα προσβάλλουν όλες τις ηλικίες και τα δυο φύλα άλλα οι γυναίκες προσβάλλονται συχνότερα από τους άνδρες συνήθως. Υπάρχουν παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφανισής τους: κάπνισμα, παχυσαρκία, γενετικοί παράγοντες (κληρονομικότητα), ορισμένα επαγγέλματα που οδηγούν σε βλάβη και υπερβολική χρήση των αρθρώσεων, μεγάλη ηλικία. Το κλίμα δεν προκαλεί ούτε θεραπεύει τις αρθρίτιδες. Πολύ λίγες επιστημονικές ενδείξεις υπάρχουν για το αν ορισμένα τρόφιμα προκαλούν ή παρεμποδίζουν τις αρθρίτιδες. Σε λίγες περιπτώσεις, όπως στην ουρική αρθρίτιδα μερικά είδη τροφίμων ή το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσουν οξεία αρθρίτιδα. Φυσικά σημεία και συμπτώματα που οδηγούν σε υποψία είναι: επίμονος πόνος αρθρώσεων, ευαισθησία με την πίεση, ύπαρξη φλεγμονής, παραμόρφωση αρθρώσεων, απώλεια ή περιορισμός στην κίνηση αρθρώσεων, μεγάλη εξάντληση, κακοδιαθεσία.
Η διάγνωση γίνεται μετά από λήψη ιστορικού, φυσική εξέταση, εργαστηριακές εξετάσεις και απεικονιστικές μεθόδους (ακτινογραφίες, Μαγνητική τομογραφία, υπερηχογράφημα). Δεν υπάρχει ακόμη η καλύτερη δυνατή εξατομικευμένη θεραπευτική αγωγή για κάθε ασθενή. Οι ασθενείς διαφέρουν στη ανταπόκρισή τους στις θεραπείες. Αρχικά χρησιμοποιούνται συνήθως αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη για βελτίωση των συμπτωμάτων. Tα αυτοάνοσα φλεγμονώδη ρευματικά νοσήματα χρειάζονται φάρμακα που τροποποιούν ευνοϊκά τους μηχανισμούς και την πορεία του νοσήματος. Τα τελευταία 20 χρόνια χρησιμοποιούνται με μεγάλη επιτυχία οι βιολογικοί παράγοντες και από πενταετίας τα μικρά μόρια. Επίσης χρησιμοποιούνται ενέσεις (κορτιζόνη, υαλουρονικό οξύ) στην άρθρωση ή στα μαλακά μόρια, βελονισμός, φυσικοθεραπείες, χειρουργική θεραπεία.
Λουκάς Σεττάς, Ομότιμος Καθηγητής Ρευματολογίας, Συνεργάτης Euromedica Κυανούς Σταυρός
