Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου 2023
Η Παγκόσμια Ημέρα Αλτσχάιμερ, που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Σεπτεμβρίου, είναι μια διεθνής εκστρατεία για την ευαισθητοποίηση και την καταπολέμηση του στίγματος γύρω από τη νόσο Αλτσχάιμερ. Καθώς περίπου 50 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με Αλτσχάιμερ ή κάποιο παρεμφερές είδος άνοιας και εκατομμύρια άλλοι διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο, είναι ζωτικής σημασίας η ενημέρωση του ευρύτερου κοινού και η παροχή υποστήριξης στους νοσούντες.
Το moto για το 2023 είναι “Ποτέ πολύ νωρίς, ποτέ πολύ αργά” (Never too early, never too late), εστιάζοντας στους παράγοντες κινδύνου και τονίζοντας τον κρίσιμο ρόλο τους στην πιθανή καθυστέρηση ή ακόμη και στην πρόληψη της εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ. Ενθαρρύνεται επίσης η έγκαιρη παρέμβαση, η επιλογή υγιεινού τρόπου ζωής και η τακτική παρακολούθηση της υγείας στο πλαίσιο της πρόληψης.
Τι είναι η νόσος Αλτσχάιμερ
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μια διαταραχή του εγκεφάλου που επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου. Προκαλεί τη συρρίκνωση του εγκεφάλου και τελικά, τον θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων. Αποτελεί την πιο κοινή αιτία άνοιας, δηλαδή της σταδιακής μείωσης της μνήμης, της σκέψης και των κοινωνικών δεξιοτήτων. Από τα περίπου 55 εκατομμύρια άτομα με άνοια παγκοσμίως, το 60-70% υπολογίζεται ότι πάσχει από τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η νόσος Αλτσχάιμερ εμφανίζεται σε άτομα άνω των 80 ετών, ενώ η αιτία εμφάνισής της είναι πολυπαραγοντική. Αλληλεπιδρούν, δηλαδή, γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες, αλλά και παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής, ώστε να αναπτυχθεί τελικά η νόσος.
Τα πρώιμα σημάδια της νόσου περιλαμβάνουν την απώλεια μνήμης για πρόσφατα γεγονότα ή συνομιλίες. Με την πάροδο του χρόνου, η νόσος του Αλτσχάιμερ εξελίσσεται σε σοβαρά προβλήματα μνήμης και απώλεια της ικανότητας εκτέλεσης καθημερινών εργασιών.
Συμπτώματα της νόσου Αλτσχάιμερ
Η απώλεια μνήμης είναι το βασικό σύμπτωμα της νόσου Αλτσχάιμερ. Τα πρώιμα σημάδια περιλαμβάνουν δυσκολία στη μνημόνευση πρόσφατων γεγονότων ή συνομιλιών. Αλλά καθώς η ασθένεια εξελίσσεται, η μνήμη χειροτερεύει αναπτύσσονται και άλλα συμπτώματα. Στην αρχή, ένα άτομο που έχει τη νόσο μπορεί να αντιλαμβάνεται ότι έχει πρόβλημα να θυμάται πράγματα και να σκέφτεται καθαρά. Καθώς τα συμπτώματα επιδεινώνονται, ένα μέλος της οικογένειας ή ένας φίλος μπορεί να είναι πιο πιθανό να παρατηρήσει τα προβλήματα.
Οι εγκεφαλικές αλλαγές που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ οδηγούν σε αυξανόμενα προβλήματα με τη μνήμη. Όλοι έχουν κενά μνήμης κατά καιρούς, αλλά η απώλεια μνήμης που σχετίζεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ επιμένει και επιδεινώνεται. Με την πάροδο του χρόνου, η απώλεια μνήμης επηρεάζει την ικανότητα λειτουργίας στην εργασία ή στο σπίτι.
Τα άτομα με τη νόσο Αλτσχάιμερ μπορεί:
-Να επαναλαμβάνουν δηλώσεις και ερωτήσεις ξανά και ξανά.
-Να ξεχνούν συνομιλίες, ραντεβού ή εκδηλώσεις.
-Να τοποθετούν αντικείμενα σε λάθος μέρος, συχνά σε μέρη ασυνάρτητα.
-Να χάνονται σε μέρη που γνώριζαν καλά.
-Να ξεχνούν τα ονόματα των μελών της οικογένειας και των καθημερινών αντικειμένων.
-Να δυσκολεύονται να βρουν τις κατάλληλες λέξεις για αντικείμενα, να εκφράζουν σκέψεις ή να συμμετάσχουν σε συζητήσεις.
Επιπλέον, η νόσος του Αλτσχάιμερ προκαλεί δυσκολία συγκέντρωσης και σκέψης, ειδικά για αφηρημένες έννοιες όπως οι αριθμοί. Το να κάνει το άτομο που νοσεί περισσότερες από μία εργασίες ταυτόχρονα είναι ιδιαίτερα δύσκολο. Μπορεί να είναι δύσκολο να διαχειριστεί τα οικονομικά και να πληρώσει έγκαιρα τους λογαριασμούς. Τελικά, ένα άτομο με τη νόσο Αλτσχάιμερ μπορεί να μην μπορεί να αναγνωρίσει και να διαχειριστεί τους αριθμούς.
Η νόσος Αλτσχάιμερ προκαλεί επίσης μείωση της ικανότητας λήψης λογικών αποφάσεων και κρίσεων σε καθημερινές καταστάσεις. Για παράδειγμα, ένα άτομο που νοσεί μπορεί να φοράει ρούχα για λάθος τύπο καιρού ή να μην λαμβάνει ορθές αποφάσεις κατά την οδήγηση. Τα άτομα με προχωρημένη νόσο Αλτσχάιμερ ξεχνούν πώς να κάνουν βασικές καθημερινές δραστηριότητες, όπως το ντύσιμο και το μπάνιο.
Οι εγκεφαλικές αλλαγές που συμβαίνουν στη νόσο Αλτσχάιμερ μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεση και τη συμπεριφορά. Τα προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν είναι τα ακόλουθα:
-Κατάθλιψη
-Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
-Κοινωνική απόσυρση
-Αλλαγές διάθεσης
-Δυσπιστία για τους άλλους ανθρώπους
-Θυμός ή επιθετικότητα
-Αλλαγές στις συνήθειες ύπνου
-Άσκοπη περιπλάνηση
-Απώλεια αναστολών
-Παραισθήσεις
Δεν υπάρχει θεραπεία για τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Τα φάρμακα μπορεί να βελτιώσουν ή να επιβραδύνουν την εξέλιξη των συμπτωμάτων, ενώ προγράμματα και υπηρεσίες μπορούν να βοηθήσουν στην υποστήριξη των ατόμων με τη νόσο και των φροντιστών τους. Σε προχωρημένα στάδια, η σοβαρή απώλεια της εγκεφαλικής λειτουργίας μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση, υποσιτισμό ή μόλυνση. Αυτές οι επιπλοκές μπορεί να οδηγήσουν σε θάνατο.
