Η ελαστογραφία ήπατος είναι μια σύγχρονη, μη επεμβατική και ανώδυνη απεικονιστική εξέταση που χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της σκληρότητας (ίνωσης) του ηπατικού παρεγχύματος. Αποτελεί ουσιαστικά ένα “υπερηχογράφημα σκληρότητας”, το οποίο βοηθά στην εκτίμηση της ηπατικής ίνωσης ή κίρρωσης, χωρίς την ανάγκη βιοψίας ήπατος.
Η τεχνική βασίζεται στην αποστολή ηχητικών κυμάτων (συνήθως shear waves) στο ήπαρ, και στην καταγραφή της ταχύτητας με την οποία αυτά διαδίδονται στον ιστό. Όσο πιο σκληρός είναι ο ηπατικός ιστός (π.χ. λόγω ίνωσης), τόσο πιο γρήγορα ταξιδεύουν τα κύματα.
Πού χρησιμεύει η ελαστογραφία ήπατος:
- Ανίχνευση και σταδιοποίηση ηπατικής ίνωσης (π.χ. σε χρόνια ηπατίτιδα B ή C, λιπώδη διήθηση, NASH)
- Παρακολούθηση της εξέλιξης της ηπατικής νόσου χωρίς την ανάγκη για συχνές βιοψίες
- Εκτίμηση κινδύνου ανάπτυξης κίρρωσης
- Αξιολόγηση ασθενών πριν ή μετά από μεταμόσχευση ήπατος
- Διαχωρισμός ασθενών που χρειάζονται πιο εντατική θεραπεία ή έλεγχο
Διενέργεια εξέτασης
Η εξέταση γίνεται όπως ένα απλό υπερηχογράφημα. Ο εξεταζόμενος ξαπλώνει ανάσκελα και ο γιατρός τοποθετεί την κεφαλή του υπερηχογράφου στην περιοχή του ήπατος (δεξιά άνω κοιλιακή χώρα). Χρησιμοποιείται ειδικό λογισμικό που καταγράφει την ταχύτητα διάδοσης των κυμάτων και υπολογίζει τη σκληρότητα του ιστού σε kPa (κιλοπασκάλ). Η εξέταση διαρκεί λίγα λεπτά, δεν προκαλεί πόνο και δεν απαιτεί ακτινοβολία. Σε ορισμένες περιπτώσεις συνιστάται νηστεία 2–3 ωρών πριν την εξέταση.