Η ηλίαση αποτελεί μία από τις σοβαρότερες μορφές θερμικής εξάντλησης και ενδέχεται να απειλήσει τη ζωή εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως. Πρόκειται για μια οξεία διαταραχή της θερμορύθμισης του οργανισμού, η οποία προκύπτει από παρατεταμένη έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες και ηλιακή ακτινοβολία, ιδίως σε συνθήκες έντονης υγρασίας και απουσίας αερισμού. Είναι συχνότερη κατά τους θερινούς μήνες και αφορά κυρίως ευπαθείς ομάδες, όπως ηλικιωμένους, παιδιά και άτομα με χρόνιες παθήσεις.
Η ηλίαση οφείλεται στην αδυναμία του οργανισμού να αποβάλλει επαρκώς τη θερμότητα, με συνέπεια την αύξηση της εσωτερικής θερμοκρασίας του σώματος (>39°C). Η απορρύθμιση αυτή μπορεί να προκαλέσει σοβαρή βλάβη στο κεντρικό νευρικό σύστημα, καθώς και σε ζωτικά όργανα, εάν δεν υπάρξει άμεση ιατρική παρέμβαση.
Κλινικά Συμπτώματα
Τα συνηθέστερα συμπτώματα της ηλίασης περιλαμβάνουν:
- Υψηλή θερμοκρασία σώματος (άνω των 39°C)
- Έντονη κεφαλαλγία
- Ναυτία και έμετο
- Ζάλη ή λιποθυμικές τάσεις
- Διαταραχές της συνείδησης (π.χ. σύγχυση, λήθαργος)
- Ερυθρότητα και ξηρότητα του δέρματος
- Ταχυκαρδία και ταχύπνοια
- Μυϊκές κράμπες (κυρίως σε πόδια και χέρια)
Σε προχωρημένα στάδια, μπορεί να προκύψει σπασμωδική δραστηριότητα, καταπληξία (shock) ή και κώμα.
Πρόληψη – Πώς να προφυλαχθείτε από την ηλίαση;
Η πρόληψη της ηλίασης είναι εφικτή και βασίζεται σε πρακτικά και επιστημονικά τεκμηριωμένα μέτρα:
- Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο κατά τις ώρες αιχμής (11:00–16:00)
- Χρήση καπέλου και γυαλιών ηλίου, καθώς και αντηλιακής προστασίας
- Ενυδάτωση με νερό και ισοτονικά διαλύματα – αποφυγή αλκοόλ και καφεΐνης
- Κατάλληλη ένδυση με ανοιχτόχρωμα και ελαφριά ρούχα
- Παραμονή σε σκιερά και δροσερά περιβάλλοντα
- Ειδική μέριμνα για ευπαθείς ομάδες (ηλικιωμένοι, καρδιοπαθείς, παιδιά)
Αντιμετώπιση – Τι να κάνετε σε περίπτωση ηλίασης;
Η ηλίαση αποτελεί ιατρικό επείγον περιστατικό και απαιτεί άμεση αντιμετώπιση.
Αν υποψιαστείτε ότι κάποιος έχει πάθει ηλίαση, θα χρειαστεί:
- Άμεση απομάκρυνση του ατόμου από τον ήλιο και μεταφορά του σε δροσερό περιβάλλον.
- Αφαίρεση περιττών ρούχων και δροσισμός με νερό ή βρεγμένες πετσέτες.
- Ενυδάτωση, εφόσον το άτομο είναι σε θέση να καταπιεί.
- Σε περιπτώσεις απώλειας συνείδησης, κλήση άμεσης ιατρικής βοήθειας (166) και παροχή πρώτων βοηθειών έως την άφιξη διασωστικού προσωπικού.
Η ηλίαση είναι μια σοβαρή κατάσταση, υπάρχει όμως η δυνατότητα να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί. Στον όμιλο Euromedica πιστεύουμε ότι η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων και η εφαρμογή των κατάλληλων προληπτικών μέτρων μπορούν να αποτρέψουν σοβαρές επιπλοκές. Όσοι δραστηριοποιούμαστε στο χώρο της υγείας, οφείλουμε να συμβάλουμε στην ενημέρωση και την προστασία του κοινού, ειδικά εν όψει των εξαιρετικά υψηλών θερμοκρασιών που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής.
