Η Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας (World Hepatitis Day) τιμάται κάθε χρόνο στις 28 Ιουλίου και έχει στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τις ιογενείς ηπατίτιδες, κυρίως τις ηπατίτιδες A, B, C, D και E, που επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Η ημέρα αυτή επιλέχθηκε προς τιμήν του Δρ. Baruch Blumberg, ο οποίος ανακάλυψε τον ιό της ηπατίτιδας Β και ανέπτυξε το πρώτο εμβόλιο.
Η ηπατίτιδα είναι μια φλεγμονώδης νόσος του ήπατος, που μπορεί να προκληθεί από ιούς, τοξικές ουσίες, φάρμακα ή ακόμη και από αυτοάνοσες αντιδράσεις του οργανισμού. Οι πιο συχνές μορφές της νόσου είναι οι ιογενείς ηπατίτιδες, οι οποίες διακρίνονται σε πέντε βασικούς τύπους: Α, Β, C, D και E. Παρότι πολλές μορφές της νόσου είναι ιάσιμες, άλλες μπορεί να εξελιχθούν σε χρόνια ηπατική νόσο, με σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία, όπως κίρρωση ή καρκίνος του ήπατος.
Πώς προκαλείται και πώς μεταδίδεται η ηπατίτιδα;
Η ηπατίτιδα προκαλείται κυρίως από ιογενείς λοιμώξεις, με κάθε τύπο να έχει διαφορετικό τρόπο μετάδοσης:
- Η ηπατίτιδα Α (HAV) μεταδίδεται μέσω της στοματοκοπρανικής οδού, δηλαδή με την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων ή νερού, και είναι συχνότερη σε περιοχές με ανεπαρκείς συνθήκες υγιεινής.
- Η ηπατίτιδα Β (HBV) μεταδίδεται μέσω του αίματος, των σωματικών υγρών και από τη μητέρα στο παιδί κατά τον τοκετό. Αποτελεί σημαντικό κίνδυνο σε περιπτώσεις μη ασφαλούς σεξουαλικής επαφής ή χρήσης κοινών συριγγών.
- Η ηπατίτιδα C (HCV) μεταδίδεται κυρίως με την επαφή με μολυσμένο αίμα. Η μετάδοση μέσω σεξουαλικής επαφής είναι πιο σπάνια, αλλά εφικτή.
- Η ηπατίτιδα D (HDV) προσβάλλει μόνο άτομα που έχουν ήδη ηπατίτιδα Β, και μεταδίδεται με παρόμοιο τρόπο.
- Η ηπατίτιδα Ε (HEV) μεταδίδεται όπως η ηπατίτιδα Α, κυρίως μέσω μολυσμένου νερού, και είναι πιο συχνή σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα της ηπατίτιδας;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η νόσος ξεκινά χωρίς εμφανή συμπτώματα, ειδικά στις αρχικές φάσεις. Όταν αυτά εμφανίζονται, μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Αίσθημα κόπωσης και αδυναμία
- Πυρετό, ναυτία και έμετο
- Απώλεια όρεξης
- Πόνο ή βάρος στο άνω δεξιό μέρος της κοιλιάς
- Ίκτερο (κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών)
- Σκούρα ούρα και ανοικτόχρωμα κόπρανα
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η χρόνια μορφή ηπατίτιδας (κυρίως Β και C) μπορεί να εξελιχθεί σιωπηλά, χωρίς έντονα συμπτώματα για χρόνια, οδηγώντας σε σοβαρές επιπλοκές αν δεν διαγνωστεί έγκαιρα.
Τι μπορούμε να κάνουμε για την πρόληψη της ηπατίτιδας;
Η πρόληψη της ηπατίτιδας εξαρτάται από τον τύπο της. Ωστόσο, υπάρχουν γενικά προληπτικά μέτρα που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο:
- Εμβολιασμός – Υπάρχει ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο για την ηπατίτιδα Α και Β, ενώ ο εμβολιασμός για τη Β προστατεύει και από τη Δ. Δεν υπάρχει ακόμη διαθέσιμο εμβόλιο για την ηπατίτιδα C, αν και η θεραπεία της έχει υψηλά ποσοστά ίασης.
- Υγιεινή και Ασφάλεια
- Καλό πλύσιμο χεριών και κατανάλωση ασφαλούς τροφής και νερού
- Χρήση προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή
- Αποφυγή κοινής χρήσης συριγγών, ξυραφιών, βελονών ή άλλων αιχμηρών αντικειμένων
- Έλεγχος αιμοδοτών και αυστηρή εφαρμογή κανόνων υγιεινής σε ιατρικούς και οδοντιατρικούς χώρους
Γιατί είναι σημαντικός ο προληπτικός έλεγχος;
Πολλά άτομα με ηπατίτιδα δεν γνωρίζουν ότι είναι φορείς της νόσου, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης. Ο προληπτικός έλεγχος αίματος, ειδικά σε άτομα υψηλού κινδύνου (π.χ. υγειονομικοί, χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών, άτομα με πολλούς σεξουαλικούς συντρόφους), μπορεί να σώσει ζωές, επιτρέποντας την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.
Στα Αιματολογικά Τμήματα των διαγνωστικών κέντρων του ομίλου Euromedica , πραγματοποιείται καθημερινά ο προληπτικός έλεγχος αίματος για την ανίχνευση της ηπατίτιδας. Αναλαμβάνουν την παρακολούθηση όλων των νοσημάτων του αίματος και διαθέτουν αυτόματους αναλυτές τελευταίας τεχνολογίας. Χαρακτηρίζονται από την υψηλή ποιότητα, την αξιοπιστία και την ταχύτητα των υπηρεσιών τους.
Συμπερασματικά, η ηπατίτιδα παραμένει μια σιωπηλή απειλή για τη δημόσια υγεία, αλλά με τη σωστή ενημέρωση, τον εμβολιασμό, τα προληπτικά μέτρα και την πρόσβαση σε σύγχρονες θεραπείες, μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.
