Τρίτη 14 Φεβρουαρίου 2023
Περίπου 50.000 Έλληνες υπολογίζεται ότι ζουν σήμερα με κάποια μορφή συγγενούς καρδιοπάθειας. Εννέα στα 1.000 βρέφη παγκοσμίως γεννιούνται κάθε χρόνο με συγγενή καρδιοπάθεια, ενώ 2%-3% είναι οι πιθανότητες να γεννηθεί αδερφός ή αδερφή με την ίδια ή με άλλη μορφή καρδιοπάθειας.
Οι συγγενείς καρδιοπάθειες ορίζονται ως ανωμαλίες διάπλασης της καρδιάς, που συνοδεύουν τον άνθρωπο από την ημέρα της γέννησής του. Αυτό σημαίνει πως οι πάσχοντες γεννιούνται με ένα δομικό πρόβλημα στην καρδιά τους. Μια συγγενής καρδιοπάθεια δημιουργείται, όταν η καρδιά ή τα αγγεία του αίματος κοντά της δεν αναπτύσσονται φυσιολογικά πριν από τη γέννηση, κατά τη διάρκεια δηλαδή της διαδικασίας ανάπτυξης της καρδιάς, όσο το έμβρυο ακόμα διαμορφώνεται.
Μάλιστα, η παθολογική αυτή κατάσταση είναι η συχνότερη μορφή καρδιοπάθειας (90%) της νεογνικής και βρεφικής ηλικίας. Πάντως ένα 80% των παιδιών που γεννιούνται με μια συγγενή καρδιοπάθεια θα φτάσει μέχρι την ενηλικίωση, θα απολαύσει ένα άκρως ικανοποιητικό προσδόκιμο επιβίωσης και θα ενταχθεί πλήρως στο κοινωνικό σύστημα.
Αίτια και παράγοντες κινδύνου των συγγενών καρδιοπαθειών
Τι οδηγεί όμως σε μια συγγενή καρδιοπάθεια; Σε ποσοστό 80% το αίτιο των συγγενών καρδιοπαθειών παραμένει άγνωστο, η εμφάνισή τους όμως σε κάποιες περιπτώσεις συνδέεται με μια σειρά παραγόντων κινδύνου. Περί το 6%-8% έχει σχέση με γενετικούς (κληρονομικούς) παράγοντες, ενώ περί το 10% συνδέεται με εξωτερικούς παράγοντες, όπως λοιμώξεις, λήψη φαρμάκων (κυτταροστατικών, αντιεπιληπτικών κλπ) ή τοξικές ουσίες (οινόπνευμα), καθώς και με έκθεση σε περιβάλλοντα όπου υπάρχει ακτινοβολία ιδιαιτέρως κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, την περίοδο δηλαδή της οργανογένεσης στο έμβρυο. Επίσης, «ύποπτοι» για την εμφάνιση συγγενών καρδιοπαθειών είναι και οι χρόνιες παθήσεις, όπως ο διάσπαρτος ερυθηματώδης λύκος και ο σακχαρώδης διαβήτης της εγκυμονούσας γυναίκας.
Η διάγνωση
Συνήθως η διάγνωση –που επιτυγχάνεται με εμβρυϊκό υπερηχοκαρδιογράφημα- γίνεται στη εμβρυική ηλικία συνήθως μετά την 22η εβδομάδα κύησης από τον παιδίατρο ή ειδικό παιδοκαρδιολόγο στο μαιευτήριο ή κατά τις πρώτες εβδομάδες ή μήνες της ζωής του παιδιού. Αυτό δεν σημαίνει ότι μια συγγενής καρδιοπάθεια δεν μπορεί να εντοπιστεί κατά την ανάπτυξη του παιδιού. Μάλιστα, πολύ σημαντικές συγγενείς καρδιοπάθειες μπορεί να ανακαλυφθούν οποιαδήποτε στιγμή στην παιδική ηλικία, στην εφηβεία ή και μετά την ενηλικίωση. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο παιδίατρος παραπέμπει τους γονείς στον παιδοκαρδιολόγο, ο οποίος και θα αξιολογήσει την κατάσταση του παιδιού, που φτάνει σε εκείνον συνήθως για εκτίμηση καρδιακού φυσήματος (εννέα στα δέκα παιδιά παραπέμπονται για εκτίμηση καρδιακού φυσήματος), για κυάνωση ή για συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας.
Ο παιδοκαρδιολόγος είναι ο γιατρός που έχει τις γνώσεις και την εξειδίκευση να προσδιορίσει τη φύση του καρδιακού προβλήματος, τη φαρμακευτική αγωγή, αν ενδείκνυται, τη συχνότητα των επισκέψεων που χρειάζονται για την παρακολούθηση του ασθενούς, τις πιθανές εξετάσεις, την επεμβατική μη χειρουργική καρδιολογική θεραπεία, αν απαιτηθεί και την παραπομπή του για ενδεχόμενη χειρουργική αντιμετώπιση του προβλήματος σε ειδικό παιδοκαρδιοχειρουργό-καρδιοχειρουργό συγγενών καρδιοπαθειών. Γι’ αυτό και η εξαρχής παραπομπή σε έναν ιατρό εξειδικευμένο και έμπειρο στη διάγνωση και θεραπεία συγγενών καρδιοπαθειών είναι πολύ σημαντική, ώστε να υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για το πρόβλημα.
Η Παγκόσμια Ημέρα Συγγενών Καρδιοπαθειών στις 14 Φεβρουαρίου –που αντανακλά την πρωτοβουλία και τις δράσεις οργανώσεων προστασίας των ατόμων με συγγενείς καρδιοπάθειες (στην Ελλάδα σημαντικό ρόλο παίζει ο σύλλογος «Η Καρδιά του Παιδιού»)- έχει ως στόχο να ενημερώσει για την εκ γενετής αυτή ανωμαλία, ενεργοποιώντας το οικογενειακό περιβάλλον και την Πολιτεία.
Η εξέλιξη των διαγνωστικών μέσων έχει συμβάλει τα μέγιστα στον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των συγγενών καρδιοπαθειών. Τα διαγνωστικά κέντρα του ομίλου Euromedica αξιοποιούν τις πλέον προηγμένες μεθόδους διάγνωσης, διαθέτουν σύγχρονες τεχνολογικές υποδομές, ενώ βασίζονται στο έμπειρο και εξειδικευμένο προσωπικό τους, συνδυασμός που εξασφαλίζει έγκυρα και αξιόπιστα αποτελέσματα για τους εξεταζομένους.
