1062
ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
γλαύκωμα

Γλαύκωμα. Η διάγνωση και η θεραπεία της οφθαλμολογικής πάθησης


TI EINAI TO ΓΛΑΥΚΩΜΑ;

Το γλαύκωμα περιλαμβάνει μια ομάδα οφθαλμικών παθήσεων , που αν δεν αντιμετωπισθεί εγκαίρως οδηγεί σε προοδευτική βλάβη του οπτικού νεύρου και μπορεί σε τελικά στάδια να επιφέρει απώλεια όρασης (οπτική νευροπάθεια). Προκαλείται συνήθως από αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση, με συνέπεια την σταδιακή καταστροφή του οπτικού νεύρου και κατ΄ επέκταση του οπτικού πεδίου. Το γλαύκωμα μπορεί να καταλήξει σε τύφλωση μη αναστρέψιμη εφόσον δεν διαγνωσθεί και δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα. Για το λόγο αυτό συνιστάται ετήσιος οφθαλμολογικός έλεγχος που περιλαμβάνει μέτρηση της οφθαλμικής πίεσης και έλεγχο του οπτικού νεύρου, ενώ σε περιπτώσεις που υπάρχει οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος, ο έλεγχος πρέπει να γίνεται νωρίτερα, από την ηλικία των 35 ετών.

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ

Το ποσοστό γλαυκώματος στο γενικό πληθυσμό ανέρχεται στο 2%. Ειδικότερα  δε, σε άτομα ηλικίας άνω των 40 ετών, το ποσοστό αυξάνει στο 4% και επίσης αυξάνεται ακόμα περισσότερο σε μεγαλύτερη ηλικία.

ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ;

Εντός του οφθαλμού και ειδικότερα εκ του Ακτινωτού Σώματος παράγεται ένα υγρό, το υδατοειδές υγρό, το οποίο κυκλοφορεί μεταξύ Οπισθίου και Προσθίου Θαλάμου και τελικά αποχετεύεται από τη φλεβική κυκλοφορία.Το υδατοειδές υγρό εισέρχεται στον οπίσθιο θάλαμο μεταξύ ίριδας και φακού, περνά κατόπιν  μέσα από την κόρη στον πρόσθιο θάλαμο και αποχετεύεται μέσω της γωνίας του προσθίου θαλάμου προς την φλεβική κυκλοφορία. Πρόκειται για μία συνεχή και αδιάκοπη διεργασία εφόρου ζωής. Εάν υπάρξει εμπόδιο στην αποχέτευση, τότε όγκος του συνεχώς παραγόμενου υδατοειδούς είναι παθολογικά αυξημένος εντός του προσθίου και οπισθίου θαλάμου και πιέζει τα τοιχώματα του οφθαλμού, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η ενδοφθάλμια πίεση. Η πίεση ασκείται πάνω στις ίνες του οπτικού νεύρου και προκαλεί σταδιακά μη αναστρέψιμη, προοδευτική καταστροφή.

ΕΙΔΗ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΟΣ


Α : ΧΡΟΝΙΟ  ΓΛΑΥΚΩΜΑ ΑΝΟΙΧΤΗΣ  ΓΩΝΙΑΣ
Είναι η πιο συνηθισμένη μορφή γλαυκώματος. Η γωνία του προσθίου θαλάμου – από όπου θα γίνει η αποχέτευση του Υδατοειδούς – είναι ανοικτή, αλλά τα αποχετευτικά κανάλια δεν επαρκούν και αδυνατούν να διατηρήσουν την ισορροπία μεταξύ παραγωγής και αποχέτευσης του υδατοειδούς υγρού. Αποτέλεσμα η σταδιακή αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης.

Β : ΓΛΑΥΚΩΜΑ  ΚΛΕΙΣΤΗΣ  ΓΩΝΙΑΣ :
Είναι πιο σπάνια μορφή γλαυκώματος. Στην περίπτωση αυτή το Υδατοειδές δεν έχει πρόσβαση στη γωνία του προσθίου θαλάμου διότι είναι κλειστή είναι με αποτέλεσμα την αύξηση της πίεσης. Συνήθως εμφανίζεται αιφνιδίως με οξεία μορφή και η αύξηση της ενδοφθάλμιας  πιέσης είναι απότομα υψηλή με έντονα συμπτώματα, όπως θόλωση της όρασης , άλγος και ερυθρότητα του οφθαλμού και απαιτεί άμεση αντιμετώπιση.

Γ : ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΣ  ΓΛΑΥΚΩΜΑ :
Ενίοτε επί υπάρξεως άλλης οφθαλμικής νόσου εμφανίζεται Υψηλή Ενδοφθάλμια Πίεση. Η αντιμετώπιση της πρωτοπαθούς νόσου οδηγεί σε πτώση της πίεσης.

Δ : ΣΥΓΓΕΝΕΣ  ΓΛΑΥΚΩΜΑ :
Εξαιρετικά σπάνιο με εμφάνιση σε μωρά και παιδιά μικρής ηλικίας, που συνήθως συνυπάρχει με άλλες ανωμαλίες του οφθαλμού. Είναι ο λόγος που πρέπει να ελέγχονται για γλαύκωμα τα νεογέννητα και όλα τα παιδιά κάθε ηλικίας.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΟΣ:    

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η αρχική εμφάνιση της νόσου και για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν δίνει κανένα υποκειμενικό σύμπτωμα. Συνήθως βρίσκεται τυχαία κατά τη διάρκεια οφθαλμολογικής εξέτασης. Δυστυχώς στο τελευταίο στάδιο της νόσου ο ασθενής προσέρχεται , διότι έχει και σημαντική απώλεια του οπτικού πεδίου ή της οπτικής οξύτητας.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ :

Στην απολύτως αναγκαία οφθαλμολογική εξέταση περιλαμβάνονται:

  • Ατομικό και Οικογενειακό Ιστορικό. 
  • Προσδιορισμός Οπτικής Οξύτητας.                                                                          
  • Τονομέτρηση.                                                                                                        
  • Παχυμετρία Κερατοειδούς για τον ακριβή  προσδιορισμό της Οφθ. Πίεσης.       
  • Έλεγχος της γωνίας του προσθίου θαλάμου.                                                                
  • ‘Ελεγχος οπτικού νεύρου με Βυθοσκόπηση και GOLDMAN Βιομικροσκόπηση. 
  • Ψηφιακή έγχρωμη αποτύπωση περιφερικής όρασης – Οπτικά Πεδία.               
  • Οπτική Τομογραφία Συνοχής – OCT                      

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΓΛΑΥΚΩΜΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΠΙΕΣΗΣ :                                                                                                                   

Σε ένα ποσοστό 15% ασθενών με υπάρχουσα Φυσιολογική Ενδοφθάλμια Πίεση, δεν αποκλείεται η παρουσία μιας ιδιαίτερης κατηγορίας – Γλαυκώματος Χαμηλής Πίεσης .Το ποσοστό αυτό των ασθενών, δεν παρουσιάζει αυξημένη πίεση και η απλή μέτρηση της ενδοφθάμιας πίεσης – αν και απολύτως αναγκαία – δεν ανιχνεύει όλες τις πιθανές περιπτώσεις, καθότι το 15% περίπου δεν παρουσιάζει αυξημένη πίεση (γλαυκωμα χαμηλής πιέσεως).

Οι παραπάνω εξετάσεις είναι απολύτως απαραίτητες όχι μόνο για τη διάγνωση του γλαυκώματος αλλά και την παρακολούθησή του.

Σε ύποπτες περιπτώσεις γίνονται συνήθως:

  1.  Έλεγχος οπτικού πεδίου
  2.  Οπτική τομογραφία συνοχής νευρικών ινών, ωχράς και οπτικού νεύρου.
  3.  Παχυμετρία κερατοειδούς

ΒΑΣΙΚΕΣ  ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ:

Μετά την αναγκαία πρώτη διάγνωση της παρουσίας γλαυκώματος αλλά και την αποτύπωση των πιθανών ήδη βλαβών μέχρι την ημέρα της έναρξης θεραπείας, χρησιμοποιούνται :                                                                                

1 : Αντιγλαυκωματικά φάρμακα – συνήθως Οφθαλμικές σταγόνες.

Είναι απολύτως αναγκαία η ενημέρωση των ασθενών  ότι το γλαύκωμα είναι μια χρόνια νόσος και οφείλουν  να χρησιμοποιούν τα κολλύρια εφ’ όρου ζωής, ενίοτε δε ακόμα και σε περιπτώσεις που εξ αρχής ή στην πορεία κάναμε την εγχείρηση ή το Laser.                                                                       

2 : Lasers – Τραμπεκουλοπλαστική – σε επιλεγμένες περιπτώσεις.

Η εφαρμογή  Laser  : Argon ή Yag – Τραμπεκουλοπλαστική στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ελαττώνει την πίεση, και διευκολύνει την φαρμακευτική αγωγή και είναι εξαιρετικά χρήσιμο αλλά στο 40 – 50% των ασθενών η δράση του δεν διαρκεί πάνω από 2-4 έτη.                                                                                                                                                                                                                                                            

3 : Μικροχειρουργική  επεμβατική.

Όταν η ενδοφθάλμια πίεση δεν ρυθμίζεται ικανοποιητικά και έχουμε προοδευτική επιδείνωση των οπτικών πεδίων και των άλλων παραμέτρων – OCT  που αφορούν το γλαύκωμα, τότε καταφεύγουμε στην εγχείρηση. Το ποσοστό επιτυχίας των εν λόγω επεμβάσεων είναι αρκετά ικανοποιητικό. Σε περιπτώσεις που οι συνήθεις επεμβάσεις δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, καταφεύγουμε σε εμφύτευση τεχνητής βαλβίδας παροχέτευσης του υγρού του ματιού. Επιπλέον, σε εξαιρετικά βαριές περιπτώσεις μπορούμε να κάνουμε επεμβάσεις με Diode – LASER ή ΚΑΙ ΚΡΥΟΠΗΞΙΑ του ακτινωτού σώματος, με αποτέλεσμα την μείωση παραγωγής υδατοειδούς υγρού.

ΤΙ  ΠΡΕΠΕΙ  ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ

  1. Η Ανίχνευση και Έγκαιρη αντιμετώπιση, περιορίζουν την εξέλιξη των βλαβών.         
  2. Αποτελεί μία ΧΡΟΝΙΑ κατάσταση, με ΜΗ ΔΙΑΚΟΠΤΟΜΕΝΗ Θεραπεία.           
  3. Σχολαστική εφαρμογή των συστάσεων του Ιατρού για αποτελεσματική Θεραπεία.

Γράφει ο Dr.  ΓΕΩΡΓΙΟΣ  Ν. ΒΕΤΤΑΣ  M.D. Χειρουργός Οφθλμίατρος και Επιστημονικός Διευθυντής του οφθαλμολογικού τμήματος, Euromedica Εγκέφαλος Χαλανδρίου