Παρασκευή 14 Ιουλίου 2023
Ο ήλιος θυμίζει τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο νόμισμα δύο όψεων: η μία του πλευρά είναι η φωτεινή, αυτή που δίνει ζωή, συμβάλλει στην ανάπτυξη ζώων και φυτών, χαρίζει αισιοδοξία, και η άλλη είναι η σκοτεινή και επικίνδυνη, που συνδέεται με την πρόωρη γήρανση του δέρματος, τα ηλιακά εγκαύματα και τα μελανώματα.
Δυστυχώς χρόνο με τον χρόνο και με δεδομένη τη μείωση του στρώματος του όζοντος στην ατμόσφαιρα, άρα και του προστατευτικού φίλτρου της υπεριώδους ακτινοβολίας, ο ήλιος γίνεται όλο και λιγότερο αθώος και απαιτεί μέτρα προφύλαξης. Στη χώρα μας μάλιστα, όπου οι μέρες ηλιοφάνειας είναι οι περισσότερες, η αντιηλιακή φροντίδα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως σοβαρή υπόθεση.
Ειδικά δε τα παιδιά, που αποτελούν μια πολύ ευάλωτη κατηγορία απέναντι στην ηλιακή ακτινοβολία, έχουν ανάγκη ακόμα μεγαλύτερης προστασίας, αφού τα ηλιακά εγκαύματα είναι πολύ εύκολο να εκδηλωθούν, αν δεν προσέξουμε. Το δέρμα τους άλλωστε είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο. Μάλιστα, όταν η έκθεση στον ήλιο ξεκινά από νωρίς και τα ηλιακά εγκαύματα είναι πολλά στην παιδική και εφηβική ηλικία, αυξάνονται οι πιθανότητες μελανώματος κάποια στιγμή στην ενήλικη ζωή.
Ο αρνητικός αντίκτυπος του ήλιου
Οι αρνητικές συνέπειες του ήλιου είναι βραχυπρόθεσμες, άρα και άμεσα ορατές, και μακροπρόθεσμες, που χτίζονται σταδιακά και μπορεί να εμφανιστούν χρόνια μετά. Στις πρώτες ανήκουν τα ηλιακά εγκαύματα, οι πανάδες και οι φωτοδερματοπάθειες, ενώ στις δεύτερες η φωτογήρανση (ρυτίδες, κηλίδες, ευρυαγγείες, πάχυνση του δέρματος) και ο καρκίνος του δέρματος. Η ηλιακή ακτινοβολία λειτουργεί σωρευτικά και αφήνει τα σημάδια της χωρίς να το καταλαβαίνουμε μέχρις ότου κάνει την εμφάνισή της η φωτογήρανση, αλλά και το μελάνωμα, που είναι ο πιο επιθετικός καρκίνος του δέρματος.
Το μελάνωμα εκδηλώνεται με τη μορφή μιας μικρής, μαύρης κηλίδας, ενώ μπορεί να αναπτυχθεί και σε ένανυφιστάμενο σπίλο. Βασικά του χαρακτηριστικά είναι η ασυμμετρία, η χρωματική ανομοιομορφία, αλλά και το μεγαλύτερο μέγεθος. Η ανεξέλεγκτη και συστηματική ηλιοθεραπεία έχει συνδεθεί με την εμφάνισή του, με έξι στα δέκα μελανώματα να οφείλονται στην υπερβολική έκθεσή μας στον ήλιο.
Τρόποι προστασίας από τον ήλιο
Πώς μπορούμε όμως να αξιοποιήσουμε μόνο τις θετικές εκφάνσεις του ήλιου και να αποφύγουμε τις αρνητικές; Οι καλύτεροι τρόποι για να προστατευτούμε από τον αρνητικό αντίκτυπο της ηλιακής ακτινοβολίας είναι:
–Να αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο μεταξύ 11:00 και 16:00.
–Να φοράμε πάντα καπέλο και γυαλιά ηλίου και να προτιμούμε την προστασία της ομπρέλας.
–Να απλώνουμε αντιηλιακό μισή ώρα πριν βγούμε στον ήλιο και να επαναλαμβάνουμε την εφαρμογή του ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ειδικά όταν έχουμε κάνει και τη βουτιά μας στη θάλασσα.
-Να χρησιμοποιούμε πάντα αντιηλιακό, ακόμα και σε ημέρες που είναι συννεφιασμένες.
-Όταν είμαστε στην παραλία, να μην επαναπαυόμαστε στη σκιά, αφού η άμμος και η θάλασσα αντανακλούν το 50% της ηλιακής ακτινοβολίας.
-Να δίνουμε ακόμα μεγαλύτερη προσοχή, αν είμαστε ανοιχτόχρωμοι.
-Να εφαρμόζουμε πάντα αντιηλιακό στα παιδιά μας, να περιορίζουμε την έκθεσή τους στον ήλιο τις επικίνδυνες ώρες και να τα εκπαιδεύουμε στη χρήση αντιηλιακού.
Σημαντική είναι και η σωστή επιλογή του αντιηλιακού, ώστε να ανταποκρίνεται στις αυξημένες ανάγκες προστασίας απέναντι στον ήλιο. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να διαθέτει φίλτρα που προστατεύουν από τηνUVA και UVB ακτινοβολία, να είναι ανθεκτικό στο θαλασσινό νερό, στο νερό της πισίνας και στον ιδρώτα και να είναι φωτοχημικά σταθερό.
Για τη διάγνωση του μελανώματος απαιτείται έλεγχος των σπίλων, αρχικά στο πλαίσιο της κλινικής εξέτασης δια γυμνού οφθαλμού και στη συνέχεια με απλή ή ψηφιακή δερματοσκόπηση. Είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε τον αριθμό, το μέγεθος και τη σύσταση των ελιών μας, ώστε γυρίζοντας να μπορούμε να κάνουμε τη σύγκριση και να διαπιστώσουμε αν η έκθεση στον ήλιο είχε ως συνέπεια αλλοιώσεις ή αλλαγές. Παράλληλα, με τη δερματοσκόπηση έχουμε καλύτερη εικόνα για τον τύπο, τις ανάγκες και τις αντοχές του δέρματός μας και μπορούμε να προφυλαχθούμε αποτελεσματικότερα από τον ήλιο.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ήλιος μπορεί να είναι φίλος μας, αρκεί να προστατευόμαστε κατάλληλα. Η παραγωγή της μελανίνης, η τόνωση της ψυχολογίας, η σύνθεση της βιταμίνης D είναι μερικές από τις ευεργετικές του επιδράσεις, τις οποίες έχουμε ανάγκη.
